Jest rok 1802. Po wiekach wojen, konfliktów, podziałów i powstań Wietnam staje się zjednoczonym państwem. Dokonuje tego książę Phuc Anh. Kiedy ma już władzę ogłasza się cesarzem i przyjmuje imię Gia Long. Na stolicę państwa wybiera Hué.
Miasto istniało już od dawna ale Gia Long umacnia je i rozbudowuje z rozmachem.
Powstają mury rozleglej cytadeli zwrócone swą główną bramą Ngo Mon ku Rzece Wonnej (wiet. Song Huong, ang. Perfume River).
W obrębie muru mieszczą się trzy miasta. Teren najbardziej rozległy zajmowali zwykli mieszkańcy, ich domy, ogrody, świątynie, w których wznosili modły.
W tym otoczeniu wyrastał jeszcze jeden mur, ten otaczał Cesarskie Miasto. Niewielu miało mieszkańców, było raczej miejscem pracy cesarskich mandarynów i kultu oddawanego przodkom w licznych świątyniach. Ktokolwiek mógł przekroczyć bramy cesarskiej części Hué miał takie czy inne powiazania z dworem.
Samym jądrem Cytadeli, oddzielonym kolejnym murem od miasta cesarskiego było Zakazane Miasto. Tu mógł przebywać tylko cesarz, jego najbliższa rodzina, konkubiny, eunuchowie oraz służba.
Mijają lata, kolejni potomkowie cesarza Gia Long zasiadają na tronie, kolejne budowle powstają w Cesarskim Mieście.
Nadchodzi rok 1887. To przełom dla Hué. Francuzi obejmują protektorat nad krajem. Tolerują cesarza i jego dwór ale nic nie może obejść się bez ich zgody. Powoli władza rodu Nguyen staje się czysto marionetkowa.
Purpurowe miasto nie jest już zakazane, maja tam wstęp wysocy urzędnicy administracji francuskiej a z czasem nawet fotografowie pracujący dla wydawców egzotycznych pocztówek. Przyjrzawszy się im dobrze widzimy podupadającą świetność; odrapane ściany, odpadający tynk, załamujące się dachy. Dwór nie ma pieniędzy na renowacje. Starcza ich jednak na nowe budowle, siedziby kolejnych cesarzy. Na to by mogli zasiąść na tronie zgodę jednak musza dać francuscy protektorzy.
Wietnam przestaje być Wietnamem. Staje się częścią Indochin i zostaje podzielony na północny Tonkin ze stolicą w Hanoi, południową Kochinchinę z Sajgonem i środkowy Annam z centrum w Hué.
Hué przestaje być cesarskie w 1945 r. kiedy ostatni cesarz Bao Dai abdykuje. Mimo iż miasto, po ich chwilowym sukcesie zostaje odebrane komunistom, cesarska rodzina już w nim nie mieszka. Cytadela pustoszeje, podupada grabieżami, powodziami, tajfunami i wojną.
W 1968 roku większość domostw w obrębie cytadeli zostaje zrównana z ziemia. Wielka bitwa miedzy silami Wietnamu Południowego wspomaganego przez USA a wojskami Ho Chi Minha, która przeszła do historii jako „Ofensywa Tet”, doprowadza do ruiny także zabudowania Cesarskiego Miasta.
Za swoją cesarską przeszłość Hué płaci masakrą ludności cywilnej. Władze komunistyczne mordują tysiące mieszkańców uchodzących na północy za przedstawicieli „reakcji” i „feudalizmu”.
Dla Socjalistycznej Republiki Wietnamu, która rządzi niepodzielnie od 1975 r., cesarska stolica nie jest warta odbudowy. Mija wiele lat zanim zainteresowanie UNESCO trafia na sprzyjający grunt. Od 1993 r. Cesarskie Miasto jest się na światowej liście dziedzictwa kultury.
Dziś Hué zmienia się z miesiąca na miesiąc. Porośnięte trawą i dzikim gąszczem ruiny dawnych pałaców i świątyń wracają do swej dawnej urody.
Autorami zdjęć są: Robert Myśliński, Zdzislaw Kierebinski i Krystyna Kierebinski
Stare pocztówki, fotografie z pism, ryciny pochodzą z prywatnej kolekcji autorki bloga.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz